Advies ASD nota gezondheidsbeleid

Advies van de Adviesraad Sociaal Domein m.b.t. concept nota: ‘Gezondheidsbeleid Samen Gezond in Aa en Hunze’

Geachte leden van het college,

De Adviesraad Sociaal Domein Aa en Hunze (ASD) heeft kennisgenomen van de door uw college op 22 februari 2022 aan de Adviesraad toegezonden concept nota gezondheidsbeleid, Samen Gezond in Aa en Hunze.
Uw college verzoekt ons om hierover uiterlijk op 12 april advies uit te brengen, opdat het gezondheidsbeleid door de gemeenteraad in juni vastgesteld kan worden.
Ten aanzien van de voorgelegde adviesaanvraag betreffende de nota gezondheidsbeleid heeft de ASD de volgende aandachtspunten, vragen en opmerkingen.

Algemeen
Het voorliggende document is goed en prettig leesbaar en wordt regelmatig gelinkt aan het brede sociale domein. Dat wordt gewaardeerd.
Wij vinden het van belang dat vraagstukken vanuit meerdere betrokken disciplines en beleidsvelden gezamenlijk worden opgepakt.
Voor de versterking van het integrale gezondheidsbeleid zien wij graag dat ook een verbinding wordt gelegd met een samenhangend armoedebeleid. Immers, zoals uw college berichtte tijdens de informatieve raadsbijeenkomst Aa en Hunze op 13 januari jl.: Meedoen staat op 1! En integraliteit is één van de drie speerpunten van het gezondheidsbeleid.

In de adviesaanvraag wordt concreet een advies gevraagd op:
• de geformuleerde uitgangspunten en doelstellingen in het gezondheidsbeleid;
• het bijgevoegde activiteitenplan.

Wij zijn van mening dat de geformuleerde uitgangspunten (positieve gezondheid (eigen kracht), preventief werken en samenwerking) goed aansluiten op het geformuleerde beleid in het brede sociaal domein.
De geformuleerde doelstellingen volgen ons inziens logisch vanuit de voortzetting van het huidige beleid en vanuit de gezondheidsmonitor van de GGD.

De Adviesraad Sociaal Domein adviseert het college wel om die doelstellingen de komende jaren meer te expliciteren en smart te formuleren met te behalen resultaten.
Dit komt nog niet volledig tot zijn recht in de nota en het bijgevoegde activiteitenplan.
Er worden veel verwachtingen gewekt maar die opgeroepen verwachtingen moeten wel waargemaakt worden in de periode van 4 jaar waarop de nota betrekking heeft.

Ook worden in de nota gezondheidsbeleid veel activiteiten benoemd die onderdeel zijn van het integrale gezondheidsbeleid.
Wij geven uw college in overweging om stil te staan bij de volgende vragen:
• door wie kunnen de activiteiten worden uitgevoerd,
• hoe kunnen ze worden uitgevoerd en
• wanneer kunnen ze worden uitgevoerd, in welke jaarschijf.

De uitvoering van die activiteiten valt of staat met een goede ambtelijke coördinatie op het brede gezondheidsbeleid om de verbanden in de gaten te houden en eventueel bij te sturen.
Het moet voor iedereen duidelijk zijn wie die coördinatie uitvoert.
Wij zijn dus van mening dat de nota valt of staat met de uitwerking en de uitvoering ervan. Omzien naar elkaar en het betrekken van inwoners bij de uitvoering van het beleid zijn daarbij steekwoorden. In uw nota benoemt u bijvoorbeeld de signaleringsoverleggen die in het kader van positieve gezondheid aan de hand van het spinnenweb enkele jaren geleden gevoerd zijn met de inwoners van Annen, Gieten, Gasselternijveen, Rolde en Gieterveen.
De gemeente ging met hen in gesprek maar voor de inwoners bleef onduidelijk wat er met de opgehaalde informatie is gebeurd.
Dat betreuren wij. Ons inziens kan dit niet de werkwijze zijn waarop de gemeente met de inwoners communiceert en hen betrekt bij de beleidsuitvoering.

Uw college schrijft in de nota dat het monitoren van doelen en resultaten van belang is.
U gebruikt daarbij de GGD-monitor als een instrument dat de gezondheidscijfers van ouderen, volwassenen en jeugdigen in beeld brengt.
In 2022 worden de nieuwe cijfers met betrekking tot jeugd en in 2023 de gegevens met betrekking tot volwassenen en ouderen gepubliceerd.
De Adviesraad wil graag betrokken worden bij de tussenevaluatie die aan de hand van die cijfers eind 2023 plaatsvindt om de balans van het geformuleerde beleid op te maken.
Bij die evaluatie gebruikt uw college cijfers van de GGD, van de databank ‘Drenthe Samen Gezond in Beweging’, van CMO STAMM/Trendbureau Drenthe en van de site www.waarstaatjouwgemeente.nl
Ook gebruikt uw college de evaluaties van de projecten die in de gemeente worden uitgevoerd.
Wij worden graag geïnformeerd over de planning van de evaluaties van de projecten die in deze nota benoemd worden.

De rol van de gemeente
De rol van de gemeente Aa en Hunze wordt in de concept nota gezondheidsbeleid met name geformuleerd als stimulerend en faciliterend.
Wij geven het college in overweging om constructief mee te blijven denken bij de uitvoering en sturend op te treden als dat nodig is om de geformuleerde resultaten te behalen.
Maatwerk per activiteit is daarbij natuurlijk een sleutelwoord.

Financiële kaders
Het nieuwe gezondheidsbeleid zal worden uitgevoerd met een jaarlijks klein maatwerkbudget van € 40.000, -.
Graag ontvangen wij van u een overzicht van de geraamde financiële inzet per project.
Wij begrijpen dat dit nog niet mogelijk is voor de totale periode van 4 jaar en verwachten voor de jaren na de evaluatie geen volledig uitgewerkte opgave.
Gelet op het feit dat uw college in de nota eveneens aandacht besteedt aan de taken die worden uitgevoerd door de GGD en Icare geven wij het college in overweging om ook de budgetten behorend tot die taken op te nemen in de nota (zoals waarschijnlijk vermeld staan in de meerjarenbegroting van de gemeente).

Tekstueel
In de nota wordt onder andere aandacht besteed aan de taken die de GGD uitvoert, zowel de wettelijke- als de overige taken. Dat geeft een goed beeld.
Helaas mist de adviesraad daarbij een stand van zaken overzicht met (eventuele actiepunten).
Indien dit aan uw gemeente wordt verstrekt door middel van het jaarverslag van de GGD dan vragen wij u hierbij om onze adviesraad in de toekomst eveneens te informeren over de resultaten van de werkzaamheden die door de GGD worden uitgevoerd.
Als voorbeeld noemen we Veilig Thuis, gericht op het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Aandachtspunt daarbij is voor ons de momenteel nog onvoldoende goed functionerende samenwerking.
U schrijft in de nota dat de vergrijzing toeneemt en kwetsbare ouderen langer zelfstandig in hun eigen leefomgeving moeten blijven wonen.
Bij dit vraagstuk vragen wij u om ook nu al aandacht te besteden aan de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot beschermd wonen en het streven naar sociale inclusie van mensen met psychische kwetsbaarheid.
Met betrekking tot laaggeletterdheid meldt het college dat 12% van de inwoners in Aa en Hunze laaggeletterd is en dat het bij dit percentage alleen om inwoners gaat die Nederlands als moedertaal hebben (NT1).
Wij vragen uw college of de 47 aanmeldingen in 2021 eveneens alleen NT1-ers betrof.
Tevens roept deze vermelding de vraag op welk % NT2-ers in Aa en Hunze laaggeletterd is.
Voor naoberhulp is in de nota per abuis de Groningse benaming noaberhulp opgenomen. In het activiteitenschema is de naamgeving wel juist vermeld.

Tenslotte
De ASD Aa en Hunze vertrouwt erop dat onze adviezen wederom serieus worden bij betrokken bij de definitieve versie van de nota gezondheidsbeleid, Samen Gezond in Aa en Hunze die in juni aan de gemeenteraad voorgelegd gaat worden.

Wij zien uw reactie graag tegemoet.

Met vriendelijke groet,
Namens de Adviesraad Sociaal Domein
M. Krijnsen H. Koster
Voorzitter secretaris