Gemeenteraad in beeld

Wat doet de gemeenteraad? Hoe kom ik met raadsleden in contact? Hoe komen besluiten tot stand? Wat zijn moties en amendementen eigenlijk? Op deze en andere vragen wordt antwoord gegeven in de maandelijkse rubriek ‘Gemeenteraad in beeld’. In deze rubriek zullen we veelgestelde vragen over de gemeenteraad beantwoorden. Heeft u zelf vragen over de gemeenteraad, dan kunt u deze vragen opsturen naar de griffie via e-mail griffie@aaenhunze.nl. Wellicht dat we uw vraag in een toekomstige editie kunnen beantwoorden. Deze maand verkennen we de vergadercyclus van de gemeenteraad. Hoe vaak vergadert de gemeenteraad? Wat voor soort vergaderingen heeft de gemeenteraad en wat is het verschil tussen deze vergaderingen?

Vergadercyclus gemeenteraad

In principe komt de gemeenteraad van Aa en Hunze vier keer per maand bij elkaar om te vergaderen. Zo vindt er tweewekelijks een informerende bijeenkomst (afgekort: IB) plaats. Daarnaast wordt er twee keer per maand een raadsvergadering gehouden die onderverdeeld wordt in een opiniërend en besluitvormend deel. De IB’s en raadsvergaderingen worden gewoonlijk altijd op donderdagavond gehouden. Hieronder zullen we nader ingaan op de inhoud van deze verschillende vergadervormen.

Informerende bijeenkomst

Eens in de twee weken wordt er een informerende bijeenkomst, oftewel IB, voor de raad gehouden. Deze bijeenkomsten zijn informatief en soms interactief van karakter. Tijdens een informerende bijeenkomst wordt de raad op uitgebreide wijze geïnformeerd over onderwerpen die door de raad zelf zijn voorgesteld, of over onderwerpen die binnenkort besproken zullen worden tijdens een raadsvergadering. De informerende bijeenkomsten worden vaak gepresenteerd door verantwoordelijke ambtenaren of externe sprekers. Zo wordt bij een presentatie over de Waterleiding Maatschappij Drenthe (WMD) de WMD gevraagd om toelichting te geven over het reilen en zeilen van de organisatie. 
Het is niet de bedoeling om een politiek debat te voeren bij een informerende bijeenkomst, een IB is namelijk gericht op het verzamelen van informatie dat vervolgens gebruikt kan worden tijdens een raadsvergadering. Een IB kan echter ook interactief zijn. In dat geval wordt de gemeenteraad om inbreng gevraagd voor het uitwerken van beleidsplannen. 
Informerende bijeenkomsten zijn openbaar en kunnen door inwoners bijgewoond worden. Daarnaast kunnen inwoners inspreken over de agendapunten van een IB. De agenda’s, inclusief een toelichting op de agendapunten, verschijnen op de woensdag voorafgaande aan de IB in De Schakel. Daarnaast is de agenda al eerder te vinden op de website van de gemeenteraad onder het kopje vergaderingen

Raadsvergadering

De gemeenteraad van Aa en Hunze heeft tweemaal per maand een raadsvergadering. De raadsvergadering is de belangrijkste en bekendste vergadering van de gemeenteraad. Tijdens een raadsvergadering debatteren de politieke partijen met elkaar en nemen zij besluiten. De raadsvergadering bestaat in principe uit twee delen. Zo is er een opiniërend en een besluitvormend gedeelte van de raadsvergadering. 
Tijdens het opiniërend gedeelte van de gemeenteraad is het de bedoeling dat partijen onderling in discussie gaan over de onderwerpen die op de agenda staan. Zo kunnen partijen elkaar ondervragen over standpunten en kunnen ze proberen andere partijen te overtuigen van hun mening. Daarnaast kunnen partijen duidelijk maken waarom ze van mening verschillen om zo hun politieke profiel te versterken. In het opiniërend gedeelte van de vergadering worden er vaak ook nog vragen gesteld aan het college om zaken te verhelderen. Daarnaast wordt er ook nog wel eens het debat gezocht met het college. Commissieleden mogen tijdens het opiniërend gedeelte van de raad het woord voeren namens hun fracties, dit mag niet tijdens het besluitvormende gedeelte van een raadsvergadering.
In het besluitvormend gedeelte van de vergadering neemt de gemeenteraad – de naam zegt het al – besluiten. Vaak keren hier de onderwerpen terug die tijdens een vorige raadsvergadering opiniërend zijn besproken. Daarnaast kan de raad ervoor kiezen om onderwerpen direct door te schuiven naar het besluitvormend gedeelte van een raadsvergadering. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan wanneer verwacht wordt dat er weinig discussie is over een bepaald onderwerp. Tijdens het besluitvormend gedeelte kunnen partijen wederom het woord voeren over de onderwerpen, nu zijn de woordvoeringen echter veelal gericht het verklaren van het definitieve standpunt van een partij. Partijen kunnen dus uitleggen waarom ze voor of tegen voorstellen zijn. Er is in dit gedeelte vaak minder debat. Ook kunnen partijen tijdens het besluitvormend gedeelte nog moties en amendementen op de onderwerpen indienen, hier moet immers ook over gestemd worden.
Ten slotte zijn er sinds kort ook hamerstukken. Bij hamerstukken is het niet de bedoeling om het woord te voeren, maar om gelijk over te gaan tot stemming. Dit gebeurt bij onderwerpen waar de raad geen enkel debat verwacht. 
De raadsvergaderingen zijn eveneens openbaar en kunnen door inwoners bijgewoond worden. Daarnaast kunnen inwoners ook inspreken over de agendapunten van de raadsvergadering. De agenda van een raadsvergadering wordt gepubliceerd op de website van de gemeente en in De Schakel.

Commissies en werkgroepen

Naast de IB’s en raadsvergaderingen hebben de raads- en commissieleden vaak nog vele andere overleggen in commissies en werkgroepen, zoals de auditcommissie of het presidium. Deze vergaderingen vinden echter in kleiner comité plaats. In een latere editie van ‘Gemeenteraad in beeld’ zullen we terugkomen op deze commissies en werkgroepen en wat zij doen.